Wznowienie badań okresowych pracowników – interpretacja przepisów ministerstwa pracy na prośbę PIP

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
17.07.2023AKTUALNE

Wznowienie badań okresowych pracowników – interpretacja przepisów ministerstwa pracy na prośbę PIP

Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego przywróciło obowiązki pracodawców oraz pracowników związane z zawieszonymi badaniami okresowymi. Pojawiły się jednak wątpliwości związane z prawidłowym stosowaniem przepisów. Uwzględniając powyższe, Państwowa Inspekcja Pracy zwróciła się z prośbą o interpretację przepisów do Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej.

Korzyści 

Dzięki informacjom zawartym w tym artykule:

  • W prawidłowy sposób zrealizujesz obowiązek nadrobienia zawieszonych badań lekarskich pracowników.

  • Dowiesz się, w jakim czasie uzupełnić orzeczenia lekarskie pracowników, które utraciły ważność po odwołaniu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego.

  • Unikniesz ewentualnych błędów w kierowaniu na badania okresowe pracowników po zakończeniu epidemii covid-19.

Czytaj także: Wznowienie badań lekarskich pracowników – stare czy nowe skierowanie na badania?>>>

W okresie epidemii oraz w czasie stanu zagrożenia epidemicznego obowiązki związane z realizacją badań okresowych zostały zawieszone. Zawieszenie dotyczyło zarówno obowiązków pracodawców – w zakresie kierowania pracowników na badania, jak i pracowników – w zakresie obowiązku realizacji skierowań na badania okresowe. Sytuacja uległa zmianie po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego 1 lipca 2023 r.

PIP zwraca się do ministerstwa pracy o interpretację przepisów w zakresie badań lekarskich pracowników po COVID-19

Stopniowo zaczęły się pojawiać wątpliwości związane z odblokowanymi badaniami okresowymi. Tym samym organ kontroli nadzoru, jakim jest Państwowa Inspekcja Pracy, a ściślej mówiąc Główny Inspektorat Pracy, zwrócił się z prośbą o interpretację przepisów do Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Przedmiotem interpretacji wydanej przez Ministerstwo były dwie sytuacje:

  • orzeczenie lekarskie utraciło ważność w czasie obowiązywania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego związanego z COVID-19,

  • orzeczenie lekarskie utraciło ważność po odwołaniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego związanego z COVID-19.

Co z orzeczeniami lekarskimi, które utraciły ważność w czasie epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego?

Odnosząc się do pierwszego z powyższych przypadków, zgodnie z art. 12a ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: ustawa covidowa) na czas trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii zawieszono obowiązek wykonywania badań okresowych pracowników. Jednocześnie, zgodnie z art. 31m ust. 1 ustawy, przedłużono ważność orzeczeń lekarskich, która upłynęła po 7 marca 2020 r., na okres nie dłuższy niż 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego oznacza powrót wynikających z kp obowiązków dotyczących okresowych badań lekarskich pracowników.

Uwaga!

Pracodawca i pracownik są zobowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych w czasie stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego badań i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania tego stanu. Zasada ta nie budzi wątpliwości w przypadku, gdy ważność orzeczenia lekarskiego upłynęła przed dniem odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, czyli przed 1 lipca 2023 r.

Co z orzeczeniami lekarskimi, które utraciły ważność po odwołaniu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego?

W sytuacji gdy orzeczenie lekarskie utraciło ważność po odwołaniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, w ocenie ministerstwa pracy 180 dni, licząc od 1 lipca 2023 r., można potraktować jako okres przejściowy, po upływie którego każdy pracownik będzie musiał posiadać aktualne orzeczenie lekarskie. Wydaje się to uzasadnione również faktem, że równoległe wykonywanie zaległych oraz bieżących profilaktycznych badań lekarskich może spowodować długi czas oczekiwania na wizytę w podstawowych jednostkach służby medycyny pracy.

Ważne

Uwzględniając powyższe można przyjąć, że okres 180 dni będzie dotyczył również skierowania na badania okresowe pracownika, któremu ważność orzeczenia lekarskiego upłynęła po 30 czerwca 2023 r. Biorąc jednak pod uwagę, że pracodawca i pracownik są zobowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków, pracodawca powinien możliwie jak najszybciej skierować pracownika na badania okresowe, a pracownik – bez zbędnej zwłoki je wykonać.

W miarę upływu czasu i tym samym kurczenia się okresu, w którym badania okresowe powinny zostać zrealizowane nie można oczywiście wykluczyć kolejnych interpretacji. Czas pokaże również jaka będzie praktyka organów kontroli i nadzoru w zakresie weryfikacji obowiązków związanych z okresowymi badaniami lekarskim, tym bardziej, że każdy inspektor pracy jest organem niezależnym.

Autor: 

Sebastian Kryczka,

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.