Dostosowanie komputerowych stanowisk pracy – stanowiska utworzone, czyli jakie? 

Praca na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wiąże się ze specyficzną pozycją ciała oraz z koniecznością wpatrywania się w ekran monitora. To zaś niesie za sobą swoiste zagrożenia dla zdrowia pracownika. Nie jest to oczywiście praca szczególnie niebezpieczna. Nie można jednak powiedzieć, że jest obojętna dla narządu wzroku, czy układu mięśniowo-szkieletowego.

Aby redukować negatywny wpływ na zdrowie pracy przed monitorem ekranowym stanowiska pracy muszą być urządzone z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitor ekranowe. Obowiązujące, w niezmienionym kształcie ponad 20 lat, przepisy doczekały się w ostatnim czasie istotnych zmian. Powinny one zostać wprowadzone wiele lat temu, kiedy doszło do zmian proporcji udziału w procesach pracy między komputerami stacjonarnymi, a urządzeniami przenośnymi. Z drugiej strony lepiej późno niż wcale.

Przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitor ekranowy to przede wszystkim nowy załącznik określający minimalne wymagania bhp oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy. Nowy załącznik upraszcza z jednej strony znacznie organizację komputerowych stanowisk pracy. Z drugiej jednak strony nakłada na pracodawców obowiązki związane ze stosowaniem systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku, co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.

Ponieważ komputerowe stanowiska pracy zostały urządzone w oparciu o wcześniejsze wieloletnie przepisy, rozporządzenie zmieniające zawiera przepis przejściowy, zgodnie z którym należy dostosować stanowiska utworzone przed 17 listopada 2023 r do nowych wymogów – w terminie 6 miesięcy.

Problem w tym, że przepisy przejściowe nie precyzują czym są stanowiska pracy utworzone przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia. Pojawiają się pytania:

• czy stanowisko pracy utworzone to stanowisko z odpowiednim wyposażeniem, na którym pracownik świadczy pracę?

• czy może również chodzi o stanowisko utworzone, ale jeszcze nie obsadzone przez pracownika?

• co gdy pracodawca jeszcze formalnie stanowiska nie zorganizował, ale poczynił niezbędne zakupy do jego utworzenia?

Odnosząc się do powyższych dylematów można przyjąć, że stanowisko utworzone to stanowisko, które zostało ostatecznie wyposażone i przeszło przez proces oceny wynikającej z rozporządzenia – niezależnie od tego, czy w obrębie takiego stanowiska pracownik pracuje, czy też nie. Przepis przejściowy nie uzależnia sześciomiesięcznego okresu w zakresie dostosowania stanowiska pracy od tego, czy w okresie wejścia w życie nowych przepisów ktokolwiek w obrębie takiego stanowiska pracował, czy też nie.

Kwestia dostosowania stanowisk pracy będzie oczywiście weryfikowana przez inspektorów PIP. Problemem dla pracodawców może okazać się to, że każdy inspektor jest niezależnym organem i może samodzielnie oceniać czym są stanowiska utworzone przed nim wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego. Jeżeli inspektor zakwestionuje kwestię dostosowania zawsze będzie istniała droga odwoławcza ponieważ będą to decyzje pisemne z określonym terminem realizacji. W uzasadnieniu takich odwołań warto oprzeć się na tym, że przepisy nie definiują czym jest stanowisko wyposażone w monitor ekranowy utworzone przed dniem wyjścia w życie rozporządzenia.