Niepożądany odczyn poszczepienny (NOP) a zdolność pracownika do pracy

Szczepienia w toku. Szczepionki zostały opracowane w ramach procesu, który określa się mianem eksperymentu medycznego – leczniczego, który miał na celu opracowanie skutecznego szczepienia przeciw COVID-19. Udało się – sprawą otwartą jest długość skutecznej ochrony w czasie poszczególnych preparatów, co wiąże się z możliwością stosowania dawki lub dawek uzupełniających. Czas pokaże.

Jak każdy wynalazek człowieka szczepionki nie mogą być i nie są doskonałe. Chronią przed COVID-19, jednak z ich stosowaniem – podobnie jak każdej szczepionki czy leku – mogą wiązać się działania niepożądane. Ich skala nie jest wielka, jednak każdy szczepiąc się powinien mieć „z tyłu głowy” perspektywę ich wystąpienia. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na coś, co się określa mianem „niepożądanych odczynów poszczepiennych”, w skrócie NOP.

Warto wiedzieć, że określenie czy konkretny NOP jest spowodowany daną szczepionką nie jest takie proste. Proces szczepień to już nie badania kliniczne – gdzie kontroluje się bardzo szczegółowo stan zdrowia, przyjmowane leki, czy styl życia pacjenta. Tym samym nie każdy niepokojący objaw może być związany ze szczepieniem. Objawy występujące po szczepieniu nie zawsze muszą być związane ze szczepieniem, czasem jest to tylko związek czasowy, zależny od czynników od szczepienia niezależnych. Osobą, która określa, czy dany objaw ma związek z podaniem szczepionki określa lekarz.

Do NOP związanych ze szczepieniem przeciw COVID-19 można zaliczyć ból, obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, ale również:

• zmęczenie

• ból głowy

• ból mięśni

• ból stawów

• dreszcze, gorączka

• nudności, wymioty.

Ponieważ szczepienia nie są obligatoryjnym środkiem profilaktycznym, wynikającym przykładowo z prawa pracy, są one realizowane w ramach prywatnego czasu każdego kto się chce zaszczepić. Dotyczy to również pracowników. W konsekwencji pracownik chcąc się zaszczepić musi wziąć urlop albo opuścić zakład pracy w ramach wyjścia prywatnego, po wcześniejszym uzgodnieniu tego faktu z pracodawcą.

Zarówno w przypadku krótkotrwałych, jak i przedłużających się dolegliwościach związanych z NOP trudno mówić o w pełnej gotowości i dyspozycji do wykonywania pracy w sposób bezpieczny. Warto zatem, aby pracodawca wypracował sposób postępowania z pracownikami którzy uskarżają się na dolegliwości związane z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. W grę może oczywiście wchodzić czasowe odsunięcie pracownika od pracy, ale również udanie się przez pracownika do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w celu ustalenia czy nie zachodzi potrzeba wydania orzeczenia stwierdzającego czasową niezdolność do pracy.

Reasumując, NOP może pozostawać wyłączną sprawą pracownika. Jednak w przypadku gdy zatrudniony zgodzi się podzielić swoimi spostrzeżeniami z pracodawcą NOP nie jest już wyłącznym problemem zatrudnionego. Niepożądany odczyn poszczepienny może mieć bezpośrednie przełożenie na gotowość pracownika do pracy oraz bezpieczeństwo jej wykonywania. Tym samym rekomendowanym postępowaniem jest opracowanie na poziomie zakładowym stosownych procedur. Uwzględniając brak jakichkolwiek wytycznych wynikających z przepisów prawa pracy w powyższym zakresie, uwzględniając iż chodzi o bezpieczeństwo pracowników, procedury takie powinny zostać opracowane albo w ramach konsultacji z pracownikami albo w ramach komisji bhp.