Nowe regulacje dotyczące trzeźwości a piwo bezalkoholowe

Przez wiele lat weryfikacja trzeźwości pracowników była zagadnieniem trudnym dla pracodawców, którzy nie mieli bezpośredniego narzędzia prawnego umożliwiającego bezpośrednie zbadanie zatrudnionych w zakresie stanu gotowości do pracy. Ustawa z 1 grudnia 2022 o zmianie ustawy kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadzając możliwość stosowania zakładowej kontroli trzeźwości zdecydowanie poprawiła możliwości pracodawców – chociaż nie jest to regulacja idealnie przejrzysta.

To, że zabronione jest wnoszenie, jak i spożywanie napojów alkoholowych na teren zakładów pracy nie jest odkrywcze – również w kontekście nowych zmian na poziomie Kodeksu pracy. Zakaz w powyższym zakresie wynika bezpośrednio z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości. W ustawie tej znajdziemy również definicję napoju alkoholowego. Co ciekawe znajdziemy ją na samym końcu, w ramach przepisów karnych, za przepisami regulującymi funkcjonowanie izb wytrzeźwień. Nie ma to jak przejrzystość, w ramach której definicje ustawowe powinny być usytuowane na początku aktu prawnego.

Produktem alkoholowym jest więc produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym pół procent objętościowych alkoholu. Oznacza to mniej więcej tyle, że wszystko co jest poniżej, czyli nawet zawiera alkohol jednak w stężeniu niższym napojem alkoholowym nie jest.

Czy zatem uwzględniając zasadę wynikającą z nowych przepisów kp, zgodnie z którą równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu istnieje możliwość wprowadzenia zakazu spożywania w miejscu i czasie pracy napojów, które nie są z definicji napojami alkoholowymi, a które mogą zawierać śladowe ilości alkoholu?

Niestety przepisy milczą na temat napojów innych niż te, które są kwalifikowane jako napoje alkoholowe ze względu na procentowy udział alkoholu. Tym samym, co do zasady, pracownicy mogą w przerwie śniadaniowej wypić piwo czy lampkę wina bezalkoholowego do obiadu. Nowe przepisy dotyczące weryfikacji trzeźwości pracowników z poziomu zakładu pracy nie wprowadzają w tym zakresie żadnych szczególnych obostrzeń. Tym bardziej, że wersje bezalkoholowe tradycyjnych napojów alkoholowych nie wpisują się w pojęcie napojów alkoholowych na gruncie definicji ustawy o wychowaniu w trzeźwości.

Nie oznacza to, że pracodawca jako organizator pracy nie ma prawa w nowych regulacjach dotyczących weryfikacji trzeźwości umieścić zapisu, zgodnie z którym pracownicy mają zakaz wnoszenia na teren zakładów pracy i spożywania przykładowo piwa bezalkoholowego, nawet w sytuacji gdy jest to wersja zupełnie pozbawiona alkoholu. W takim przypadku wniesienie bezalkoholowego piwa czy wina nie będzie oczywiście wiązało się z naruszeniem zasady trzeźwości w miejscu i czasie pracy.

Jednak będzie wiązało się z naruszeniem zakładowych przepisów regulujących organizację pracy. Spożycie piwa czy wina bezalkoholowego nie będzie wówczas wiązało się z możliwością nałożenia pieniężnej kary porządkowej. Nie można w takim przypadku wykluczyć kary upomnienia czy kary nagany w związku z naruszeniem przyjętej przez pracodawcę organizacji pracy i zakazem wnoszenia na teren zakładu bezalkoholowego piwa czy wina.