Premier Morawiecki apeluje o korzystanie z pracy zdalnej – jak stosować przepisy bhp do tej formy pracy

Zgodnie z ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, od 8 marca br. pracodawcy mogą wydawać wiążące polecenia pracy zdalnej (i w razie niedostosowania się do nich rozwiązać umowę o pracę).

- Taki zapis jest zgodny z Kodeksem pracy, który podaje, że to pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy (art. 207 § 1 Kodeksu pracy), a pracownik ma obowiązek dostosowania się do wiążących poleceń pracodawcy – mówi Anna Jabłońska, dyrektor zarządzająca CWS, przewodnicząca Koalicji Bezpieczni w Pracy. – Jednocześnie praca zdalna czy też telepraca wymaga zgodnego oświadczenia woli stron, pracownika i pracodawcy, jednak na podstawie najnowszej ustawy jednostronne polecenie będzie wiążące – dodaje Anna Jabłońska.

„Home office” często jest mylony z telepracą. Ta druga forma zgodnie z Kodeksem pracy polega na stałym wykonywaniu pracy poza firmą, gdzie pracownik przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli praca jest wykonywana w domu telepracownika, pracodawca realizuje wobec niego, w zakresie wynikającym z rodzaju i warunków wykonywanej pracy, obowiązki określone w dziale dziesiątym Kodeksu pracy „Bezpieczeństwo i higiena pracy”. Wyłączeniem jest obowiązek dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych.

Sprawdź także: Home Office, czy telepraca

– Podobnie jest w wypadku wykonywania pracy w trybie „home office”. Jako że ta forma pracy nie jest określona w powszechnie obowiązującym prawie, z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć jeszcze swobodniejszą interpretację odnośnie do obowiązków pracodawcy wobec pracowników pracujących zdalnie – mówi Marek Maszewski, Dyrektor Działu Nadzoru SEKA S.A., ekspert Koalicji Bezpieczni w Pracy.

Definicję wypadku przy pracy zawiera ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Zgodnie z art. 3 powołanej ustawy za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Okoliczność, że wypadek zdarzył się w czasie przeznaczonym na pracę (związek czasowy) i w miejscu pracy (związek miejscowy), stwarza domniemanie związku przyczynowego z pracą, chyba że zachodzą okoliczności wykluczające istnienie takiego związku.

– Z podanych wcześniej powodów Kodeks pracy nie wskazuje wprost, jak należy postępować, kiedy do wypadku dojdzie podczas pracy zdalnej – mówi Marek Maszewski. – Pojawia się zatem pytanie, jak zakwalifikować np. przypadki oparzenia kawą, upadku ze schodów czy poślizgnięcia się w kuchni? Niestety pracownik musi mieć świadomość, że tego typu zdarzenia nie zawsze będą kwalifikowane jako wypadek przy pracy. Uznanie za taki danego przypadku będzie wymagało przeprowadzenia szczegółowego postępowania, w czasie którego będzie ustalany związek zaistniałego zdarzenia z wykonywaną pracą. Do celów ewentualnego postępowania rekomenduję wcześniejsze precyzyjne opisanie zakresu i sposobu wykonywania zadań przez każdego pracownika zdalnego.

- Przed wysłaniem pracowników na pracę zdalną, warto wcześniej zadbać o poinformowanie pracownika na temat zachowywania zasad bhp, choćby organizując odpowiednie szkolenia. Po ich zakończeniu pracownik może podpisać oświadczenie, że będzie ją wykonywał w sposób bezpieczny – mówi Anna Jabłońska.