Zmiana miejsca pracy zdalnej bez uzgodnienia z pracodawcą – czy jest dopuszczalna?

Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna). Powyższa treść to „kopiuj-wklej” z definicji pracy zdalnej. Ma ona kluczowe znaczenie dla omawianego problemu. Wynika z niej, że praca zdalna polega nie tylko na wykonywaniu pracy poza zakładem, ale i bezwzględny wymóg uzgodnienia miejsca wykonywania obowiązków z pracodawcą – każdorazowo.

Wymóg uzgodnienia miejsca wykonywania pracy zdalnej z pracodawcą dotyczy nie tylko pracy zdalnej wykonywanej w sposób stały. Nawet w przypadku hybrydowej organizacji pracy zdalnej, gdzie naprzemiennie jest ona wykonywana z pracą wykonywaną w zakładzie miejsce pracy musi być z pracodawcą uzgodnione. Nie inaczej jest w przypadku okazjonalnej pracy zdalnej, wykonywanej na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.

Co jednak gdy pracownik dobrowolnie zaryzykuje zmianę miejsca wykonywania pracy zdalnej, a pracodawca dowie się o tym fakcie? W takich przypadkach pracodawca ma prawo:

1. Nie zareagować, co nie jest rekomendowane, ponieważ powinien wówczas nie reagować w innych przypadkach (stosując zasadę równego traktowania w zatrudnieniu).

2. Zareagować, poprzez zastosowanie w pierwszej kolejności rozmowy dyscyplinującej z pracownikiem – wskazując na niedopuszczalność jednostronnego modyfikowania miejsca wykonywania zdalnych obowiązków. Można wówczas pracownikowi uświadomić, że zmiana taka jest niedopuszczalna nie tylko ze względów formalnych, ponieważ jest niezgodna z definicją pracy zdalnej, ale również może być zagrożeniem w kontekście bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również ochrony szeroko rozumianych informacji.

W innych przypadkach pracodawca może zastosować przepisy o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej. Przyjmując wówczas, że samowolna zmiana miejsca pracy może być oceniana nie tylko w kategoriach naruszenia przyjętej organizacji w procesie pracy, ale również przepisów bhp odnoszących się do pracy zdalnej.