Postępowanie powypadkowe w przypadku wypadku przy pracy na odległość

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
09.06.2022AKTUALNE

Przeważająca liczba wypadków przy pracy zdarza w zakładzie pracy. Jednak nie oznacza to, iż do wypadku nie może dojść w miejscu pracy usytuowanym poza zakładem. Wbrew częstym obiegowym opiniom w żadnym razie zgłoszenie zdarzenia w ramach pracy na odległość nie jest bezskuteczne.

Co jakiś czas docierają do mnie wątpliwości w zakresie potencjalnie możliwych wypadków, które mogą towarzyszyć pracy wykonywanej na odległość. Dotyczą one spornej kwestii, jaką jest obowiązek lub brak obowiązku reagowania na zgłoszenia pracowników poszkodowanych w takich wypadkach. W interesie pracodawców byłoby oczywiście opowiedzieć się za argumentacją, która pozwoli zignorować zgłoszenia pracowników zdalnych lub telepracowników. Z drugiej jednak strony w interesie pracodawców jest zajęcie jednoznacznego stanowiska w poruszanej spornej kwestii. Szczególnie na wypadek gdyby zdarzeniem zainteresował się organ kontroli jakim jest PIP.

Czy zatem podejmować działania powypadkowe gdy zdarzenie zgłasza pracownik zdalny lub telepracownik?

Odpowiadając wprost, jak najbardziej tak. Nie ma żadnych prawnych argumentów, które pozwalałyby na stwierdzenie odmienne.

Fakt uregulowania pracy zdalnej poza źródłami prawa pracy nie może być argumentem przemawiającym za nie podjęciem postępowania powypadkowego w przypadku pracy zdalnej. Należy zauważyć, że przepisy dotyczące pracy zdalnej, funkcjonujące póki co poza kodeksem pracy, odwołują się do podstawowych pojęć prawa pracy. Oznacza to, że pracownik zdalny nie jest pracownik drugiej kategorii pod względem uprawnień pracowniczych. Jeżeli osoba taka ulega wypadkowi i zdarzenie zgłasza, wówczas trzeba powołać zespół powypadkowy i przeprowadzić postępowanie – niezależnie od możliwych trudności dowodowych, w tym braku świadków zdarzenia.

W okresie wprowadzania przepisów o pracy zdalnej oraz ich uzupełniania pojawiały się pomysły, w ramach których wypadki pracowników zdalnych byłyby ich prywatną sprawą. Na szczęście na pomysłach się skończyło. Jednak pojawienie się takich pomysłów w przestrzeni medialnej mogło wywołać wrażenie, że dopuszczalnym postępowaniem jest odstąpienie od działań powypadkowych w przypadku pracowników pracujących na odległość.

Brak w obecnych aktach prawnych regulacji powypadkowych dedykowanych pracującym na odległość.

W dyskusji pojawia się kolejny argument przeciwników podejmowania postępowania powypadkowego w przypadku osób pracujących na odległość – brak dedykowanych regulacji prawnych. Chodzi o brak regulacji powypadkowych w obecnych aktach prawnych, które jednoznacznie wskazywałyby na pracowników pracujących na odległość.

Odnosząc się do powyższych argumentów należy zauważyć, że rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy stanowi, iż „pracownik”, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. W przepisach nie ma mowy o pracowniku świadczącym pracę na terenie zakładu pracy, co mogłoby sugerować, iż dotyczą one wyłącznie poszkodowanych świadczących pracę w zakładzie. Tym samym brak dedykowanej regulacji normującej kwestie wypadków telepracowników lub pracowników zdalnych w żadnym razie nie powoduje, iż istnieje podstawa do odstąpienia od przeprowadzenia postępowania powypadkowego.

Ważne

Do wypadku może dojść zarówno na terenie zakładu pracy, jak również w miejscu wykonywania telepracy lub pracy zdalnej. W każdym przypadku pracodawca po zgłoszeniu zdarzenia powinien podjąć działania powypadkowe, uwzględniając oczywiście specyfikę miejsca wykonywania pracy.

PIP bada przypadki wypadków przy pracy zdalnej, jak i telepracy.

Zaniechanie podjęcia działań powypadkowych, w przypadku pracy zdalnej lub telepracy, to prosta droga do sporządzenia przez poszkodowanego skargi do Państwowej Inspekcji Pracy. Warto przy tej okazji wiedzieć, że do problematyki wypadków pracowników pracujących na odległość odnoszą się najnowsze dane sprawozdawcze PIP z 2020 roku. Nie ma tam ani jednego zdania, jak również cienia wątpliwości w zakresie obowiązku podjęcia postępowania powypadkowego po zgłoszeniu zdarzenia przez pracownika pracującego na odległość.

Jeżeli pracodawca zdecyduje się na odstąpienie od przyjęcia zgłoszenia i przeprowadzenia postępowania powypadkowego i zostanie to wykazane w trakcie kontroli inspektora PIP trzeba liczyć się z karą. Sytuacja taka może być bowiem kwalifikowana w kategoriach wykroczenia, za które grozi kara od 1000 do 30000 zł.

Reasumując, pracodawca nie ma prawa wprowadzić ograniczeń zakładowych, które zabraniałyby zgłaszania wypadków przez pracowników pracujących na odległość. Jeżeli wypadek zostanie zgłoszony trzeba powołać zespół powypadkowy i przeprowadzić postępowanie. Oczywiście nie każde takie zdarzenie będzie mogło być kwalifikowane w kategoriach wypadku przy pracy. Jednak przeprowadzenie postępowania i sporządzenie dokumentacji z całą pewnością zminimalizuje powstanie sporu między poszkodowanym a pracodawcą. Pomoże także w sytuacji przeniesienia sporu do zewnętrznych organów kontroli i nadzoru.

Autor: 

Sebastian Kryczka

Prawnik, ekspert prawa pracy oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.