Pracownik służby bhp a badanie trzeźwości pracowników

Ułatwieniem w zakresie weryfikacji trzeźwości pracowników są przepisy ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Swoją drogą trzeba było kilkudziesięciu lat, aby pracodawcy zyskali bezpośrednią możliwość w tak oczywistej kwestii dotyczącej zarządzania, jak weryfikacja trzeźwości.

Nowe przepisy kodeksu pracy dopuszczają możliwość zakładowej weryfikacji trzeźwości. Nie wskazują jednak, kto z poziomu zakładu takie badanie powinien przeprowadzać. W pierwszym odruchu należy oczywiście wskazać na pracodawcę, jako podmiot zatrudniający, ponoszący odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Trudno jednak, aby pracodawca o rozbudowanej strukturze organizacyjnej biegał po zakładzie czy zakładach pracy z alkomatem. W takim przypadku pewną naturalną sytuacją jest powierzenie obowiązku przeprowadzania pomiarów trzeźwości pracownikom, np. służby bhp.

Problem w tym, że powyższe „naturalne” wydawałoby się zachowanie pracodawcy, który zechce powierzyć doniosłą funkcję przeprowadzającego kontrole trzeźwości pracownikowi służby bhp jest nie bardzo do pogodzenia z zakresem obowiązków pracowników służby bhp. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że możliwość prowadzenia kontroli trzeźwości pracowników nie odwołuje się do bezpieczeństwa i higieny pracy, tylko do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Ponadto żaden przepis rozporządzenia w sprawie służby bhp nie daje bezpośredniej podstawy prawnej, aby pracownik służby bhp mógł być obciążony obowiązkami związanymi z weryfikacją trzeźwości pracowników. Nawet uprawnienie pracownika służby bhp w postaci odsunięcia od pracy pracownika, który narusza przepisy bhp w żadnym razie nie powinno być traktowane jako możliwość zobowiązania pracownika służby bhp do przeprowadzania pomiarów trzeźwości pracowników.

Jeżeli jednak pracodawca uparłby się, że kontrola trzeźwości powinna leżeć w gestii pracownika służby bhp, wówczas kompromisowym rozwiązaniem jest powierzenie takiego obowiązku poza pracą w służbie bhp. W grę może zatem wchodzić dodatkowa umowa prawa cywilnego, dodatkowa umowa o pracę (rozwiązanie chyba najbardziej abstrakcyjne - rodzaj pracy - badanie trzeźwości pracowników), jak również wyodrębnienie dodatkowego obowiązku w zakresie badania trzeźwości na zasadzie rozdziału etatu. Żadne z powyższych rozwiązań nie powinno zostać zakwestionowane przez inspektora pracy, czego nie można powiedzieć o sytuacji, w której pracownicy służby bhp w ramach swoich obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie służby bhp mieliby przeprowadzać kontrolę trzeźwości zatrudnionych.