Pracodawca musi oceniać ryzyko zawodowe

Ocena ryzyka zawodowego bardzo często jest traktowana jako przykry i wymagający sporych nakładów czasu oraz pracy obowiązek. Na szczęście coraz większa liczba pracodawców rozumie, jak ważny jest to obszar, a sama analiza potencjalnych zagrożeń w miejscu pracy pozwala uniknąć wielu negatywnych konsekwencji. Tym bardziej, że obecnie istnieją gotowe narzędzi, dzięki którym dokonanie oceny ryzyka zawodowego jest prostsze, niż kiedykolwiek. 

Zanim dokładnie zgłębimy to zagadnienie, warto wyjaśnić, co należy rozumieć pod pojęciem “ryzyka zawodowego”. Z pomocą przychodzi nam rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z zawartą w tym akcie prawnym definicją, ryzyko zawodowe to wszelkie prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania tej pracy. Eksperci zauważają, że ogromne znaczenie w kontekście klasyfikacji ryzyka zawodowego ma to, czy niesie ono ze sobą możliwość powstania jakichkolwiek urazów lub ogólnego uszczerbku na zdrowiu pracownika. 

Polski ustawodawca oczywiście uregulował wszelkie zasady związane z ryzykiem zawodowym oraz jego analizą. Zgodnie z przepisami, do obowiązków każdego pracodawcy należy przede wszystkim zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa oraz higieny pracy w zakładzie pracy. W art. 104(1) pkt. 8 Kodeksu pracy wskazano, że pracodawca jest zobligowany do określenia w regulaminie pracy obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposobu informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiążę się z wykonywaną przez nich pracą. Obowiązek przeprowadzenia oceny oraz udokumentowania ryzyka zawodowego występującego na stanowiskach pracy, stosowania przez pracodawcę niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko oraz informowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną przez nich praca i o zasadach ochrony przed zagrożeniami unormowano z kolei w art. 226 KP. W myśl innych przepisów tej ustawy, na pracodawcy ciąży ponadto obowiązek podjęcia wszelkich działań mających na celu zapobieganie wystąpieniu nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia pracowników.  

Ocena ryzyka zawodowego (ORZ) to proces składający się z kilku etapów, który musi uwzględniać jak najwięcej elementów mogących mieć wpływ na wynik. Pod uwagę bierze się przede wszystkim czynniki fizyczne (m.in. poziom hałasu, występowanie różnego typu promieniowania oraz pola elektromagnetycznego, wibracji, obecność pyłów); czynniki psychiczne (m.in. stres, monotonia); czynniki biologiczne (m.in. występowanie alergenów, grzybów, pleśni, wirusów czy bakterii, potencjalne ryzyko zarażenia się); oraz czynniki chemiczne (m.in. każdy pierwiastek lub związek chemiczny w stanie, w jakim występuje w przyrodzie lub w stanie, w którym jest wytwarzany, stosowany albo uwalniany w środowisku pracy). Obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego spoczywa na pracodawcy, który powinien działać w tym obszarze zgodnie z przyjętymi standardami oraz stosownie do procedur identyfikacji zagrożeń.  

Ocena ryzyka zawodowego powinna mieć charakter prewencyjny, ale nie zawsze jest możliwe. Głównym celem jej dokonania jest znalezienie przez pracodawcę najlepszego sposobu na ochronę zdrowia oraz życia pracowników w warunkach na danym stanowisku w zakładzie pracy. ORZ ma za zadanie rozpoznanie zagrożenia, jego poziomu, wpływu na zdrowie czy życie pracownika, a następnie weryfikację, czy zagrożenie można usunąć lub chociaż zminimalizować. Jeśli wyeliminowanie zagrożenia nie jest możliwe, pracodawca musi wdrożyć wszelkie możliwe środki ochronne, a następnie stale monitorować ich skuteczność, aż do osiągnięcia satysfakcjonującego rezultatu.  

Na drodze do oszacowania ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy można wyróżnić kilka zasadniczych etapów, a każdy z nich odgrywa istotną rolę. W pierwszej kolejności należy przygotować plan działania oraz powołać zespół do oceny ryzyka zawodowego. Następnie trzeba zebrać informacje potrzebne do oceny ryzyka zawodowego (m.in. scharakteryzować stanowisko pracy, pracowników, wykonywane przez nich czynności, narzędzia, materiały itp.); zidentyfikować potencjalne lub już istniejące zagrożenia; oszacować na tej podstawie ryzyko zawodowe; oraz wskazać dopuszczalny poziom danego ryzyka zawodowego w odniesieniu do konkretnego przypadku. Niezbędne będzie ponadto dokonanie analizy, czy istnieją przesłanki do zastosowania zabiegów korygujących lub zapobiegawczych. Jeśli występuje taka konieczność, trzeba opracować szczegółowy plan i zadbać o jego kompleksową realizację. 

W praktycznym wymiarze na cały proces oceny ryzyka zawodowego składa się mnóstwo mniejszych elementów, a każdy z nich może odegrać sporą rolę. W związku z tym tak ważne jest drobiazgowe podejście do tematu i uwzględnienie wszystkich dostępnych danych. Prawidłowo przeprowadzona procedura pozwoli na rzetelne udokumentowanie wyników oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanie skutecznych środków ochronnych, które zniwelują zagrożenie. Pracodawca powinien co jakiś czas wracać do wyników przeprowadzonej oceny, przeglądać je i weryfikować, czy są nadal aktualne. 

Pracodawca ma obowiązek prowadzenia dokumentacji oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Przyjmuje się, że dokumenty te powinny być sporządzane przy współudziale pracowników lub ich przedstawicieli, a następnie udostępnione im do wglądu. Kluczowe znaczenie ma więc prawidłowa komunikacja pomiędzy pracodawcą a pracownikami oraz informowanie ich o wynikach przeprowadzonych działań. Do dokumentacji ORZ warto dołączyć dokumenty, które były podstawą do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego lub ich treść miała wpływ na uzyskany wynik. 

Mnogość uregulowań prawnych i to, jak wielu profesji dotyczy ocena ryzyka zawodowego sprawiają, że wielu pracodawców zastanawia się nad metodą działania. Analiza musi być bowiem jak najbardziej obiektywna, rzetelna i zgodna z przyjętymi procedurami. Nie każdy pracodawca ma jednak możliwość oddelegowania do tego zadania swoich pracowników lub zlecenia jego wykonania podmiotowi zewnętrznemu. W takich okolicznościach z niezwykle pomocnym rozwiązaniem przychodzi orz.pl Ocena Ryzyka Zawodowego, który oferuje gotową dokumentację oceny ryzyka zawodowego. Ogromnym atutem jest bardzo szeroka oferta sklepu, która liczy kilka tysięcy produktów, co stanowi największą w Polsce tego typu bazę! Dzięki temu każdy znajdzie dokumentację, która będzie odpowiadać jego potrzebom. Zaletą jest w tym przypadku to, iż dokumentacja ORZ jest dostępna od ręki w zaledwie kilka minut i gotowa do wdrożenia! Pozwala to na zaoszczędzenie czasu oraz w dłuższej perspektywie jest opłacalne finansowo. 

Co istotne, dokumenty są sporządzone zgodnie z wszelkimi unormowaniami i przyjętą praktyką, dzięki czemu pracodawca może mieć pewność, że przejdzie kontrolę ze strony takich instytucji jak Sanepid czy Państwowa Inspekcja Pracy. Oczywiście, należy stosować się do zaleceń wskazanych w zakupionym pakiecie. Dokumentacja jest przesyłana w 3 minuty od zakupu na skrzynkę mailową klienta w postaci elektronicznej zapisanej w formacie, który umożliwia jej późniejszą edycję. Dokumentacja od orz.pl jest aktualna i dostosowana do zmieniającej się sytuacji na rynku. Dowodem na to jest fakt, że zawiera ona wszystkie niezbędne informacje uwzględniające pandemię COVID-19 i związane z nią ryzyka dla pracowników. 

Ponadto, dokumentacja oceny ryzyka zawodowego może zostać stworzona na indywidualne zamówienie klienta, według jego wytycznych oraz z uwzględnieniem przekazanych informacji. Wszystko to sprawia, że usługa jest w pełni kompleksowa. Warto dodać, że klienci mogą liczyć na bezpłatne porady ekspertów, a dla każdej osoby zainteresowanej tematyką ryzyka zawodowego, BHP itp. stworzono strefę blogową. Autorami tekstów są cenieni specjaliści zajmujący się oceną ryzyka zawodowego, ale nie tylko. Blog jest wzbogacony o zasoby multimedialne, w tym liczne prezentacje. To wyjątkowe, prawdopodobnie jedyne, tego typu miejsce w Polsce! 

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie https://orz.pl. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości czy pytań, warto skontaktować się z biurem obsługi klienta, którego pracownicy służą pomocą.  

Widzimy więc, że ocena ryzyka zawodowego to złożony, ale bardzo ważny temat, któremu należy poświęcić wiele uwagi. Obowiązki pracodawców w tym zakresie nie są wymysłem ustawodawcy, lecz realną potrzebą, która może pozytywnie odmienić środowisko pracy. Wdrożenie zgodnych ze standardami rozwiązań pozwoli wyjść obronną ręką z niemal każdej sytuacji. Należy mieć także świadomość, że identyfikacja zagrożeń, jak ocena ryzyka zawodowego nie jest działaniem jednorazowym, lecz okresowym. Tylko wówczas można mówić o zrealizowaniu prawnego obowiązku przez pracodawcę oraz dbaniu przez niego o bezpieczeństwo w zakładzie pracy. 

artykuł partnera