Nakaz stosowania maseczek w zakładzie pracy – czyli gdzie?

Do niedawna zasadą było, że zakłady pracy miały obowiązek zapewnić osobom zatrudnionym, niezależnie od podstawy zatrudnienia:

• rękawiczki jednorazowe

• lub środki do dezynfekcji rąk.

Ponadto w gestii pracodawcy było zapewnienie odległości między stanowiskami pracy, co najmniej 1,5 m. Chyba że zapewnienie odległości jest niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy. Natomiast zakład ten zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19.

Obecnie przepis § 10 najnowszego rozporządzenia w sprawie zakazów i nakazów w związku z koronawirusem został znacznie zmodyfikowany. Nie odwołuje się już do przywołanych wyżej obowiązków. Utrzymana została natomiast zasada (§ 23 rozporządzenia), zgodnie z którą do 31 marca 2022 r. nakazuje się zakrywanie przy pomocy maseczki, ust i nosa w miejscach ogólnodostępnych, w tym w zakładach pracy – jeżeli w pomieszczeniu przebywa więcej niż jedna osoba, chyba że pracodawca postanowi inaczej.

Problem w tym, że przepisy nie definiują zarówno zakładu pracy, jak również bliżej nieokreślonego pomieszczenia. Można podejrzewać, ale jest to wyłącznie przypuszczenie z racji braku przepisów odsyłających, że intencją twórców zasady noszenia maseczki w zakładach pracy, „jeżeli w pomieszczeniu przebywa więcej niż jedna osoba”, było odwołanie się do definicji obowiązujących na gruncie przepisów bhp. Niezależnie od tego, czy takowe w ogóle są.

Z przepisów rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp wynika, iż teren zakładu pracy to przestrzeń wraz z obiektami budowlanymi, będącą w dyspozycji pracodawcy, w której pracodawca organizuje miejsca pracy. Nie ma definicji zakładu pracy jako takiego. Podobnie nie ma definicji „pomieszczenia”. Są natomiast zdefiniowane kwalifikowane formy pomieszczeń, takie jak:

• pomieszczenia higieniczno-sanitarne,

• pomieszczenia pracy (wśród których wyróżnia się pomieszczenia stałej oraz czasowej pracy).

Uwzględniając powyższe, pojawią się istotne dla praktyki wątpliwość:

• Czy intencją przepisów rozporządzeń w sprawie zakazów i nakazów, jest obowiązek noszenia maseczek wyłącznie w pomieszczeniach pracy? Może jednak chodzi o każde pomieszczenie (miejsce) znajdujące się na terenie zakładu, w którym aktualnie przebywa więcej niż jedna osoba?

• Czy korytarze, schody usytuowane w nieruchomości, w której znajduje firma, mogą być uznane za pomieszczenie?

• Czy pracodawca w ramach; „chyba że pracodawca postanowi inaczej” może rozszerzyć obowiązek noszenia maseczek na każde miejsce w budynku, wpisującym się w pojęcie terenu zakładu pracy?

Sporo pytań i jeszcze więcej wątpliwości. Z uwagi na brak szczegółowych wskazań, uwzględniając bardzo ogólne przepisy rozporządzenia w sprawie zakazów i nakazów, można przyjąć, że uprawnieniem pracodawcy jest:

1. zniesienie obowiązku zakrywania ust i nosa w pomieszczeniach, w sytuacji, gdy przebywa wynik więcej niż jedna osoba;

2. możliwość rozszerzenia obowiązku noszenia maseczek na każde miejsce na terenie zakładu.

Przyjmujemy tu, że pracodawca działa racjonalnie i chodzi mu oczywiście o miejsca w budynku. Tym samym dopuszczalnym rozwiązaniem będzie rozszerzenie obowiązku noszenia maseczki również na:

• schody,

• korytarze,

• windy,

• miejsca, w których pracownicy mają za sobą styczność, nawet krótkotrwałą.