Pracownik służby BHP - jako kontrolujący pracę zdalną

Sebastian Kryczka
Sebastian Kryczka
23.11.2023AKTUALNE

Pracownik służby BHP - jako kontrolujący pracę zdalną

Praca zdalna realizowana poza terenem zakładu pracy może sprzyjać rozróżnieniu dyscypliny pracy. Uwzględniając powyższe przepisy przewidują kompetencje kontrolne pracodawcy – w szczególności w obszarze BHP. Przepisy pracy zdalnej odwołują się bezpośrednio do „pracodawcy”, jako przeprowadzającego kontrolę. Istnieje jednak możliwość scedowania tego obowiązku również na pracownika służby BHP lub osobę wykonującą w jej zadania.

„Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).” Powyższy wstęp to „kopiuj - wklej” definicji pracy zdalnej wynikającej z Kodeksu pracy.

Komu powierzyć pracę zdalną?

Praca wykonywana poza zakładem nie jest dla każdego. Nie chodzi tu wyłącznie osoby, które nie mają warunków technicznych oraz lokalowych aby ją wykonywać, jak również o charakter wykonywanych obowiązków, które nie mogą przykładowo zazębiać się z pracami szczególnie niebezpiecznymi. Ponieważ praca zdalna wiąże się z mniejszym poziomem nadzoru ze strony pracodawcy, niż w przypadku pracy wykonywanej na terenie zakładu. Praca zdalna nie powinna być zatem wykonywana przez osoby o niskim poziomie samodyscypliny.

Kontrola pracownika zdalnego w zakresie BHP

Praca zdalna to cały czas praca wykonywana na podstawie stosunku pracy. Tym samym pracownik musi mieć świadomość kierowniczej kompetencji pracodawcy – zarówno w zakresie wydawania poleceń dotyczących pracy, jak i kontroli ich realizacji. Przepisy pracy zdalnej zawierają dedykowaną regulację dotyczącą właśnie wspomnianej kontroli. W szczególności może ona dotyczyć problematyki BHP.

Ważne

Jeżeli w wyniku takiej kontroli zostaną stwierdzone nieprawidłowości w kontekście przekazanej na wstępie pracownikowi zdalnemu instrukcji BHP, opracowanej na podstawie oceny ryzyka zawodowego, wówczas pracownik zdalny jest zobowiązany do usunięcia uchybień. W skrajnym przypadku może nawet zakończyć on pracę w trybie zdalnym.

Kto może przeprowadzić kontrolę pracownika zdalnego pod względem BHP?

Przepisy mówią o kompetencji „pracodawcy” w zakresie przeprowadzania kontroli w obszarze bezpieczeństwa pracy zdalnej. W przypadku mniejszych pracodawców, gdzie pracodawca jest jednocześnie osobą kierującą, jak i często osobą wykonującą zadania służby BHP, osobiste kontrole nie są niczym nadzwyczajnym. Jednak w przypadku większych pracodawców należy przyjąć, że istnieje możliwość delegowania obowiązków kontrolnych. Pytanie, czy takie delegowanie może dotyczyć pracowników służby BHP lub osób, które zadania służby BHP wykonują.

Jaka jest podstawa prawna delegowania służby BHP do kontroli pracownika zdalnego?

Aby rozstrzygnąć powyższą kwestię należy odwołać się nie do przepisów o pracy zdalnej, ale do rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Z przywołanej regulacji wynika, że do zakresu działania służby BHP należy przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzeganie przepisów i zasad BHP – w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Powyższy przepis jest już wystarczającą podstawą prawną, aby pracownik służby BHP został zobowiązany do przeprowadzania kontroli pracy zdalnej w kontekście BHP.

Gdyby tego było mało, rozporządzenie w sprawie służby BHP zawiera też katalog uprawnień pracowników służby BHP. Wynika z niego, że służba BHP jest uprawniona w szczególności do przeprowadzania kontroli stanu BHP, a także przestrzegania przepisów oraz zasad w tym zakresie w zakładzie pracy i w każdym innym miejscu wykonywania pracy.

Uwzględniając powyższe, dyskusja między pracownikiem służby BHP, a pracodawcą w zakresie dopuszczalności delegowania uprawnień kontrolnych względem pracowników zdalnych w obszarze BHP jest bezprzedmiotowa. Z drugiej jednak strony należy mieć świadomość, że przeważająca część zadań pracownicy służby BHP wykonują na terenie zakładu pracy i tym samym zobowiązywanie ich do częstych kontroli pracowników zdalnych w obszarze BHP może paraliżować ich bieżącą działalność. Tym samym, co do zasady, nie ma przeszkód prawnych, aby pracownik służby BHP przeprowadzał kontrolę pracy zdalnej w kwestiach bezpieczeństwa. Jednak nie należy tej możliwości nadużywać.

Autor: 

Sebastian Kryczka,
Prawnik, ekspert prawa pracy
oraz kontroli jego przestrzegania

Autor
Sebastian Kryczka
Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii (Zakład Prawa Pracy) Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2002 r. zawodowo zajmuje się problematyką prawa pracy, jak również w zagadnieniami związanymi z działalnością kontrolno-nadzorczą sprawowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Były pracownik merytoryczny Państwowej Inspekcji Pracy, jak również współpracownik Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Ekspert współpracujący z największymi i najbardziej opiniotwórczymi podmiotami w kraju, zajmującymi się problematyką prawa pracy. Autor komentarza do kodeksu pracy, ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kilkunastu rozporządzeń wykonawczych do kodeksu pracy, jak również kilkuset publikacji poświęconych problematyce prawa pracy oraz bhp. Jako były pracownik PIP posiada bogate doświadczenie w zakresie między innymi poradnictwa, w ramach którego ocenia wątpliwości prawne przez pryzmat zarówno szeroko rozumianego prawa pracy ale i kompetencji kontrolno-nadzorczych inspektorów pracy.